Glaucoom (groene staar)

Inleiding
Glaucoom is een veel voorkomende ziekte van het oog die in de meeste gevallen, maar niet altijd gepaard gaat met een te hoge druk in het oog. In het beginstadium veroorzaakt glaucoom geen klachten. Vroege herkenning is belangrijk omdat onbehandeld glaucoom tot onherstelbare schade aan de oogzenuw en tot blindheid kan leiden.


Oogdruk
De bolle vorm van het oog wordt mede in stand gehouden doordat binnen in het oog vocht wordt geproduceerd, dat kamerwater wordt genoemd. Dit oogvocht heeft niets te maken met het uitwendige traanvocht. De hoogte van de oogdruk is afhankelijk van het evenwicht tussen aanmaak en afvoer van het kamerwater. Te hoge oogdruk kan ontstaan wanneer de afvoer van kamerwater wordt belemmerd.


Oorzaak
De oorzaak van glaucoom is nog onbekend. Wel weten we dat een verhoogde oogdruk een zeer belangrijke factor is. Door verhoogde oogdruk kan beschadiging van de oogzenuw optreden met als gevolg uitval van een deel van het gezichtsveld, zonder dat dit in het begin wordt opgemerkt. Ook is bekend dat afwijkingen van de bloedvaten bij of in het oog een rol kunnen spelen.


Soorten glaucoom
De meest voorkomende vorm van glaucoom is het openkamerhoekglaucoom Een bijzondere vorm is het normale hoogdrukglaucoom, waarbij ernstige schade aan de oogzenuw kan optreden zonder dat de oogdruk duidelijk verhoogd is. Veelal speelt een slechte bloedtoevoer naar de oogzenuw hierbij een rol. Bij het afgesloten kamerhoekglaucoom is de bouw van het oog zodanig dat in korte tijd afsluiting van de kamerhoek kan ontstaan met als gevolg een acuut glaucoom. Dit gaat gepaard met wazig zien, een rood oog, hoofdpijn, misselijkheid en braken en vereist snelle behandeling. De chronische vorm komt meer voor en is in een vroeg stadium goed te behandelen. Mensen die verziend zijn, met een sterke plusbril, hebben een grotere kans op afgesloten kamerhoekglaucoom. Aangeboren glaucoom is zeldzaam, maar glaucoom kan op elke leeftijd optreden. Glaucoom kan ook ontstaan als gevolg van andere oogziekten. We spreken dan van secundair glaucoom.


Onderzoek
Deskundige controle van de ogen kan glaucoom al in een vroeg stadium aan het licht brengen. Uitsluitend oogdrukcontrole is hiervoor niet toereikend. Met name is dit van belang na het veertigste levensjaar, vooral wanneer er in de familie vaker glaucoom voorkomt. Het onderzoek naar glaucoom omvat onder andere meting van de oogdruk, het bekijken van het inwendige van het oog en zo nodig bepaling van het gezichtsveld.



Risicogroepen
In principe kan iedereen glaucoom krijgen.
De belangrijkste factoren die de kans op glaucoom vergroten zijn:
- een verhoogde oogdruk
- de aanwezigheid van glaucoom in de familiegeschiedenis
- mensen met suikerziekte
- de leeftijd; met het stijgen van de leeftijd neemt de kans op glaucoom toe
- hoge bijziendheid (een sterke minbril)
- hoge verziendheid (een sterke plusbril)
- het gebruik van bepaalde geneesmiddelen of oogdruppels
- een doorgemaakt ogenongeval
- mensen met een donkere huidskleur


Behandeling
Wanneer de diagnose glaucoom is gesteld, probeert de oogarts eerst de oogdruk te verlagen. Meestal met oogdruppels, maar soms ook met tabletten. Ook kan besloten worden een laserbehandeling uit te voeren. Met een laserstraal wordt de afvoer van het inwendige oogvocht verbeterd, waardoor de oogdruk vermindert. Deze ingreep gebeurt meestal poliklinisch. Daarnaast bestaat ook nog de mogelijkheid de afvoer van het inwendige oogvocht door middel van een operatie zo te verbeteren dat de oogdruk voldoende daalt om beschadiging van de oogzenuw te voorkomen of te stabiliseren. Reeds bestaande schade aan de oogzenuw en aan het gezichtsvermogen kan echter niet meer ongedaan worden gemaakt.

De Glaucoomvereniging is opgericht in 1988 en zet zich in voor alle (potentiële) glaucoompatiënten in Nederland.
De doelstellingen van de vereniging zijn:

• Het geven van algemene bekendheid aan de ziekte glaucoom.
• Het stimuleren van een vroegtijdige opsporing daarvan.
• Het bieden van informatie en hulp aan glaucoompatiënten en het behartigen van hun belangen.
• Het bevorderen van wetenschappelijk onderzoek.